Báišduoddara rávvagat ja njuolggadusat
17.10.2024
Ánnágurra goahti (1 km eret Ohcejoga skuvllas) lea giddejuvvon doaisttážii 17.10.2024 maŋŋá.
Rávvagat Báišduoddaris johtaleapmái
-
Meahcceguovllus leat fámus juohkehačča vuoigatvuođat (suomagillii) dahjege olmmoš oažžu vázzi johtalit ja gaskaboddosaččat tealttástallat gos beare.
-
Stáhta eatnamiin Davvi-Sámis lea meahciráđđehus suovvan dola cahkkeheami eatnamii gahččan rissiid ja ovssiid geavaheamin sierra lobi haga. Savvojuvvo, ahte fuolahuvvon dollasajit geavahuvvojit alo, go dat lea vejolaš. Ávkkástala boares dolastallansajiid, jus dakkárat leat.
-
Dolastallan vuovde- ja gulubuollinváruhusa áigge lea gildojuvvon.
-
-
Go Geavu luonddumeahcis lea das lahka, de vánddardeaddji galgá váldit vuhtii čuovvovaš áššiid. Geavus oažžu gohttet dušše merkejuvvon tealttástallansajiin. Luonddumeahcci lea juhkkojuvvon guovtte sadjái, ávže- ja duottarguvlui, ja dáin guovlluin leat sin iežaset johtinráddjehusat. Báišduoddara meahcceguovllu ja Geavu luonddumeahci gaskasaš rádji lea merkejuvvon meahccái čielgasit. Vuovdeguovlluin rádjelinnján lea muorahis avádat. Jalges duottarguovllus rádji lea merkejuvvon moattemehtera guhkkosaš muorračuolddaiguin, linnjá čiehkasajiin leat geavahuvvon metállačuolddat. Čuolddain leat suodjalanguovllu mearkkat. Loga lasi Geavu siidduin.
Ovddalgihtii ráhkkaneapmi
Mátketelefovnna gullon
-
Vaikko Suoma mátketelefonfierpmit gokčet viidát riikka, de ollu sajiin Báišduoddara meahcceguovllus mátketelefovdna ii gullo. Dárkkis mátketelefonfierpmi govčču iežat telefonoperáhtoris. Dasa lassin leat álo báikkit, main mátketelefovdna ii doaimma dahje doaibmá funet. Dalle sáhttá ábuhit dat, ahte manná birastahtti duovdagis badjelii jalges sadjái ja/dahje váldá telefovnna SIM-goartta eret heahteriŋgema boddii. Gánnáha maiddái váldit vuhtii dan, ahte sierralágan mátketelefovnnaid gaskkas leat gullonearut.
Biergasat
-
Báišduoddara badjosat leat geasi áiggege vánddardanguovlu, mii gáibida ollu olbmos. Ja dálvit luonddudilášvuođaid goavisvuohta ja garasvuohta šaddá máŋggageardásažžan. Boaldinmuora ja ávdinstobuid vátnivuođa dihte vánddardeaddjis galget leat buorit meahccejohtindáiddut ja -biergasat. Veahki ii leat álki fidnet heahtedilis guhkes gaskkaid dihte. Vánddardeaddjis galget leat albma meahccejohtinbiergasat fárus: vuogas gápmagat, biekkadoalli bivut, orrunsadji, mátkevuoššan, kárta ja kompássa ja valjis niesti.
Dorvvolašvuohta
-
Gánnáha almmuhit iežas vánddardeami johtolatplána ja áigetávvala ustibiidda dahje lagamus oapmahaččaide. Maiddái Davvi-Sámi luondduguovddáš Siidii sáhttá almmuhit iežas, muhto dalle galgá maiddái áinnas muitit almmuhit iežas máhccamis.
-
Jus dus reaissustat boahtá heahti, ovdamearkan láhppot, lápmašuvat dahje áiccat meahccebuollima, riŋge nummirii 112 ja daga heahtedillialmmuhusa.
-
Váldde mielde vuosttašveahkki dárbašiid.
Čuoikkat
-
Čuoikaáigi álgá geassemánu loahpageahčen ja nohká vuosttas idjabuollašiid mielde borge-čakčamánus.
Jagiáiggit
-
"Ruški álgá Geavu luonddumeahcis čakčamánu 10. beaivve diibmu 14.00 ± 5 beaivvi." Ná meroštalai Turku allaoahpahaga šaddodiehtaga professor Paavo Kallio-oamehas ruškki álgináiggi Báišduoddara birrasiin. Ruški bistá guokte, golbma vahku.
-
Bissovaš muohttaga muohttá golggot-skábmamánus. Goittot jahkemolsašumi rádjai lea dábálaččat viehka uhccán muohta.
-
Giđđat dulvviid áigge galgá dárkilit guorahallat, gokko ja mo rasttilda johkarokkiid.
112 Suomi -mobiilaaplikašuvdna
Go heahtetelefovdnii riŋgejuvvo 112 Suomi -aplikašuvnna (112.fi, suomagillii) bokte, de heahteguovddášgohcci oažžu automáhtalaččat dieđu riŋgejeaddji sajádagas.
Lappis leat ollu báikkit gos telefon ii gullo, ja dihto telefonmállet eai doaimma buollašis. Nuba máđidjaplána oktan áigetávvaliin lea buorre almmuhit soapmásii. Gánneha doallat telefovnna liekkasin sihke biepmu ja juhkamuša fárus. Vai mátketelefovnnas ii nogaše rávdnji, váldde mielde ovdamearkan liikerávdnjerusttega, várrebáhttera dahje boares telefovnna, mas lea buorre báhtter.
Vánddardanetikeahtta
1. Gudnejahte luonddu.
2. Vállje merkejuvvon máđijaid.
3. Váldde čielgasa leago gohtten lobálaš du válljen čuozáhagas.
4. Geavat dušše merkejuvvon dolastallansajiid.
5. Ruskkahis vánddardeapmi.